Pieczenie chleba to czynność, która może być źródłem niesamowitej satysfakcji. Dlaczego? Po pierwsze: chleb to jeden z podstawowych elementów polskiej kuchni, a domowe wypieki wyróżniają się smakiem. Po drugie: własnoręczne przygotowanie chleba wcale nie musi być takie trudne, jak Ci się wydaje. Nie masz pojęcia jak upiec chleb na zakwasie? Zapytaj o to mamę lub babcie – w przeszłości pieczenie domowego chleba było na porządku dziennym. Chcesz się dowiedzieć, jak szybko zrobić zakwas chlebowy? W takim razie, czytaj dalej – przygotowaliśmy dla Ciebie kilka pomocnych wskazówek.
Co to jest zakwas chlebowy?
Jeżeli zamierzasz przygotować chleb żytni, dobrze zrobiony zakwas na chleb to absolutna podstawa. Możliwe, że wydaje Ci się, że żytni zakwas do chleba jest bardzo trudny w przyrządzeniu, jednak w praktyce to zdecydowanie łatwiejsze niż myślisz. Zakwas na żytni chleb umożliwia upieczenie chleba lub bułek bez konieczności dodawania gotowych drożdży. W zakwasie znajdują się bowiem dzikie drożdże oraz bakterie. Chleb pieczony na zakwasie dłużej zachowuje swoją świeżość, dlatego jest doskonałym rozwiązaniem dla osób, które chcą podjąć się regularnego pieczenia chleba na potrzeby swoje i domowników.
Dodatkowo, z uwagi na specyfikę chleba pieczonego na zakwasie, można go upiec, na przykład na święta, kiedy chce się mieć przez kilka dni w pogotowiu świeży chleb, a jednocześnie nie będzie się miało możliwości kupienia go w piekarni lub upieczenia w czasie świąt, kiedy zwykle każdy chce odpocząć, a nie spędzać wolny czas w kuchni.
Mając gotowy zakwas chleb można piec kilka razy w tygodniu, w zależności od tego, jak duże jest spożycie chleba w Twoim domu. Nie zniechęcaj się, jeśli Twoje pierwsze przygody z wypiekiem chleba nie będą wyglądały tak, jak planowałaś(eś). Pierwsze koty za płoty! Co więcej, warto pamiętać, że w przypadku zakwasu na chleb nie bez znaczenia jest również jego „wiek”. Im starszy zakwas, tym bardziej prawdopodobne jest, że chleb upieczony na jego bazie będzie smaczniejszy i lepiej wyrośnięty.
Przepis na zakwas: jakie składniki będą Ci potrzebne?
No dobrze, wiesz już, dlaczego zakwas ma ogromne znaczenie w procesie pieczenia chleba żytniego, ale jak właściwie zrobić zakwas na chleb, żeby nie zaliczyć kulinarnej wpadki? Co będzie Ci potrzebne? Najpierw przygotuj naczynie przeznaczone na zakwas. Najlepiej, jeśli będzie to duży słoik – wcześniej bardzo dokładnie umyty i wyparzony. Oczywiście, słoik musi być całkowicie suchy, zanim przystąpisz do przygotowywania zakwasu. Istnieje wiele różnych przepisów na to, jak zrobić zakwas do chleba, jednak podstawowe znaczenie mają dwa proste składniki: letnia, przegotowana woda oraz mąka żytnia (w końcu to zakwas na chleb żytni, prawda?).
Jaka mąka nadaje się na zakwas?
Jeżeli stajesz przed pytaniem, jak zrobić zakwas chlebowy, na pewno zastanawiasz się, jaka mąka będzie najlepszym rozwiązaniem. Na półkach sklepowych znajdziesz wiele różnych rodzajów mąk, ale najczęściej polecanym rozwiązaniem są mąki żytnie o wyższym typie. Taką mąkę bez problemu znajdziesz w ofercie sklepów spożywczych.
Jak zrobić zakwas żytni na chleb krok po kroku?
Niezależnie od tego, jaki przepis na zakwas na chleb wybrałaś(eś), proces jego przygotowywania zacznij rano – mąkę i wodę wymieszaj w słoiku w takich proporcjach, jakie są wskazane w przepisie. Następnie, otwór słoika zakryj gazą i zabezpiecz sznureczkiem lub gumką recepturką – dzięki gazie do zakwasu będzie mogło dostawać się powietrze. Bardzo ważne jest, żeby zakwas postawić w ciepłym miejscu, do którego nie docierają promienie słoneczne. Co więcej, zakwas nie powinien być również wystawiony na działanie przeciągów. Nie lekceważ zalecanego sposobu przechowywania zakwasu – to może mieć bardzo duży wpływ na efekt końcowy. Nie zapomnij o tym, żeby zakwas dokładnie wymieszać wieczorem tego samego dnia.
Jak dokarmiać zakwas?
Pierwszy dzień masz już za sobą – co dalej? Teraz najważniejsze jest umiejętne dokarmianie zakwasu. Każdego dnia rano zakwas powinien być dokarmiony odpowiednią ilością mąki oraz wody. Wieczorem konieczne jest ponowne mieszanie. Pamiętaj, że w czasie pracy zakwas będzie zwiększał swoją objętość, dlatego bardzo ważne jest, żeby regularnie, nie tylko wieczorem, zerkać na słoik z zakwasem. To pozwoli Ci zareagować, jeśli zakwas będzie „rósł” bardzo szybko, co może grozić wylaniem się ze słoika. Zwróć uwagę na to, że objętość zakwasu w słoiku powinna się zwiększać za każdym razem, po jego dokarmieniu. Zakwas należy dokarmiać przez około 4 – 5 dni.
Jak przechowywać zakwas?
Tak jak wspomnieliśmy już wcześniej, zakwas z mąki żytniej powinien być przechowywany w czasie dokarmiania w ciepłym, suchym i przede wszystkim – nie narażonym na działanie promieni słonecznych miejscu. Przyłóż się do poszukiwania odpowiedniego miejsca dla Twojego słoika z zakwasem, ponieważ jeśli zakwas będzie wystawiany na niskie temperatury, ryzykujesz tym, że nie będzie pracował.
Wyjaśniliśmy, jak zrobić zakwas do pieczenia chleba, ale co dalej? Przede wszystkim, pamiętaj, że przed użyciem zakwasu, odpowiednią porcję odłożyć do nowego słoika. Dlaczego? To będzie „początek” zakwasu na kolejne wypieki. Taki zakwas musi być przechowywany w lodówce – bez dokarmiania wytrzyma w niej około tygodnia, dwóch. Jeżeli z odłożonego zakwasu będziesz chciał(a) kolejny raz upiec chleb pamiętaj o tym, żeby wcześniej wyjąć go z lodówki (120 – 180 minut). Kolejnym krokiem będzie jego dokarmienie.
Czy zakwas na chleb może się zepsuć?
Odpowiednio dokarmiany i przechowywany zakwas powinien przetrwać w bardzo dobrej kondycji, jednak niestety, jeśli popełnisz błędy, ryzykujesz tym, że zakwas się po prostu zepsuje. Spleśniały zakwas powinien zostać jak najszybciej wyrzucony. Właśnie dlatego tak ważne jest odpowiednie obchodzenie się z zakwasem. Na początku cała procedura może wydawać się skomplikowana, ale w praktyce to naprawdę bardzo proste i szybko nabierzesz odpowiedniego doświadczenia. Wygląd i zapach zakwasu to kwestia bardzo indywidualna, dlatego wnikliwie obserwuj słoik, w którym go hodujesz. Nie martw się, jeśli na powierzchni zakwasu zbierze się płyn – to nie oznacza nic złego.
Zakwas się nie udał, dlaczego? Jeżeli chcesz przygotować szybki zakwas na chleb, przede wszystkim postaraj się dokładnie stosować do wszystkich zaleceń. Dokładnie przestudiuj wybrany przepis na żytni zakwas chlebowy i postępuj zgodnie ze wskazówkami. Zakwas może się nie udać, jeśli słoik przechowujesz w miejscu o zbyt niskiej temperaturze lub do zrobienia i dokarmiania zakwasu będziesz używać zbyt ciepłej wody.
Z czym można jeść chleb żytni pieczony na zakwasie? Takie pieczywo ma charakterystyczny, lekko kwaśny smak, dlatego bardzo dobrze pasuje do niego samodzielnie przygotowany smalczyk, sycący gulasz czy warzywne leczo. Chleb żytni na zakwasie świetnie smakuje również z odrobiną masła i świeżym ogórkiem lub pomidorem. Jeżeli zamierzasz piec chleb wcześniej zatroszcz się o odpowiednie foremki (wielkość foremek dostosuj do własnych potrzeb i preferencji).
PODSUMUJMY: przygotowanie zakwasu wcale nie jest trudne, może wymagać tylko odrobiny wprawy. Pamiętaj, że bardzo ważne jest jego umiejętne przechowywanie, rodzaj wykorzystanej mąki oraz regularne dokarmianie.
